phamcongkhai1249@gmail.comPhòng và trị bệnh vàng lá thối rễ trên cam đường canh
Cam đường canh là một loại cây ăn quả có múi có giá trị kinh tế cao, được bà con trồng tại nhiều tỉnh thành (Hưng Yên, Hà Nội, Bắc Giang, Hòa Bình, Tuyên Quang…). Tuy nhiên chăm sóc cây cam đường gặp rất nhiều khó khăn đặc biệt trong quá trình chăm sóc cam đường canh thường xuyên phải thực các biện pháp tác động cơ giới vào bộ rễ cho nên việc cam đường thường xuyên bị bệnh vàng lá, thối rễ do nấm là điều tất yếu xảy ra.
Tác hại của bệnh vàng lá thối rễ:
+ Cây sinh trưởng, phát triển chậm, lá vàng, nhỏ hẹp.
+ Bộ rễ bị thối, kém phát triển
+ Quả nhỏ, thường bị rụng, nứt, khô, chất lượng quả giảm sút nghiêm trọng…
Nguyên nhân gây bệnh: Do các loài nấm Fusarium, Phytophthora, Pythium kết hợp với sự gây hại của tuyến trùng làm cho tình trạng bệnh trở lên phức tạp hơn và khó kiểm soát. Các loài nấm này thường xuyên tồn tại trong nhiều loại đất đặc biệt đất chua, hàm lượng hữu cơ thấp quá trình diễn tiến của bệnh nhanh hơn và tỷ lệ cây bị bệnh cao hơn, bệnh cũng nặng hơn.
Vườn kém chăm sóc, bón nhiều phân hóa học, lạm dụng thuốc BVTV hóa học cây thường bị nhiễm bệnh với tỷ lệ cao hơn so với vườn được chăm sóc bằng phương pháp sinh học.
Triệu chứng của bệnh:
Trên lá: lá bị vàng không đồng đều, lúc đầu lá nhỏ hẹp, vàng cả phiến lá và gân lá. Thường thì các lá già ở phía dưới gốc có xu hướng bị vàng trước và dễ bị rụng.
Trên bộ rễ: Các phần rễ ở ngoài cùng, rễ tơ, rễ non bị nhiễm bệnh trước do đó chúng bị thối trước sau đó lan dần vào các dễ chính. Phần vỏ rễ bị thối nhũn hơi có mùi hôi, phần bị thối dễ bị tuột ra khỏi phần gỗ. Khi rễ bị thối chúng không thể thực hiện chức năng sinh lý là hút nước và muối khoáng để nuôi các bộ phận trên mặt đất cho nên khi cây bị nhiễm bệnh thường lá bị vàng, nhỏ, bị rụng sau một thời gian.
Cách phòng trị bệnh vàng lá thối rễ:
+ Thiết kế vườn sao cho dễ tưới tiêu nước khi mưa hoặc khô hạn, không để vườn quá thừa ẩm.
+ Những cây bị bệnh nặng không thể cứu chữa cần loại bỏ sớm và tiến hành phun các chế phẩm thuốc khử nấm khuẩn, tuyến trùng gây bệnh.
+ Tại những thời điểm thực hiện các biện pháp tác động cơ giới (cắt tỉa tạo tán, cuốc chặt rễ) cần tiến hành phun thuốc trị nấm khuẩn ngay sau khi thực hiện các thao tác cắt tỉa, chặt rễ…
+ Sử dụng các chế phẩm sinh học có nguồn gốc hữu cơ trong quá trình chăm sóc (phun qua lá, tưới gốc).
+ Tăng cường dùng phân hữu cơ có ủ nấm đối kháng Trichoderma bón cho cây 1 năm ít nhất 2 lần vào thời điểm thích hợp. Có thể kết hợp sử dụng nấm đối kháng tưới gốc cho cây mỗi vụ 2-3 lần vào đầu và giữa vụ.
+ Biện pháp phòng và trị hữu hiệu nhất đối với cam đường là sử dụng các chế phẩm nano bạc đồng 500ppm kết hợp với chế phẩm nano đồng oxyclorua 10.000ppm phun qua lá và kết hợp tưới gốc.
Cách sử dụng như sau:
Dùng 30-50ml nano bạc đồng + 30-50ml nano oxyclorua đồng pha với 20 lít nước phun đều 2 mặt lá.
Tưới gốc: 100ml nano bạc đồng + 100ml nano oxyclorua đồng pha với 40 lít nước tưới cho 10-15 gốc cam đường, định kỳ 10-15 ngày/lần hoặc tưới ít nhất 3-5 lần/vụ.
Chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng có tác dụng diệt nấm và vi khuẩn gây bệnh hiệu quả cao, tác dụng mạnh, không độc hại, an toàn khi sử dụng, không gây ra hiện tượng kháng thuốc, sử dụng định kỳ thường xuyên có tác dụng phòng bệnh chủ động, tiết kiệm chi phí.
Vậy tại sao nên sử dụng kết hợp 2 loại nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua trong việc phòng và đặc trị nấm khuẩn gây bệnh ???
Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là tốt hơn so với diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:
Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá, quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh mẽ khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp..
Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm vi sinh vật đơn bào gây bệnh. Trong khi đó hiện nay bà con chỉ biết làm theo kinh nghiệm, khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (thường lựa chọn thuốc trị nấm để phun cho cây), các thuốc trị vi khuẩn cũng kém hiệu quả hoặc số lượng không nhiều. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun/tưới gốc theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau (không trùng nhau) cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…
Lý do thứ ba: Nano bạc đồng mặc dù có khả năng diệt nấm khuẩn hiệu quả tuy nhiên nếu chỉ dùng độc lập nano bạc đồng phun qua lá hoặc tưới gốc để phòng trị bệnh cho cây trồng thì sẽ xảy ra trường hợp:
+ Phải dùng chế phẩm nano bạc đồng với lượng nhiều hơn, tức là phải tăng liều lượng sử dụng (do phải phun kỹ hơn và sử dụng ở liều lượng cao vì thế sẽ làm tăng chi phí BVTV).
+Hiệu suất diệt nấm khuẩn không triệt để (hiệu suất diệt nấm khuẩn đạt khoảng 70-80%). Vì vậy số lần phun sẽ tăng lên, tốn kém chi phí.
+ Nếu chỉ sử dụng độc lập nano bạc đồng phun cho cây trồng sẽ làm cho thời gian diệt nấm khuẩn kéo dài do đó khi gặp các điều kiện thời tiết bất lợi như mưa nhiều, gió to… các hạt nano bạc đồng sẽ bị rửa trôi một phần, hiệu suất diệt nấm khuẩn sẽ bị ảnh hưởng (theo chiều hướng giảm)…
Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN( hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng.
Như vậy qua những phân tích trên, để phòng trị chủ động các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh chúng ta nên sử dụng kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua để mang lại hiệu quả toàn diện và tiết kiệm chi phí trong công tác BVTV nói chung.
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
